W Polsce jest ok. 2 milionów obcokrajowców, którzy przyjechali tutaj na dłużej w celach zawodowych lub prywatnych. Ponad połowa z nich pochodzi spoza Unii, najczęściej z Ukrainy i Białorusi, choć sporo jest w Polsce również Rosjan i Wietnamczyków. Każdy z nich musi znaleźć sobie nowe miejsce zamieszkania, a najczęstszym rozwiązaniem na początek jest wynajem mieszkania. Zobaczmy jak powinien wyglądać wynajem mieszkania obcokrajowcowi.
Wynajem mieszkania obcokrajowcowi – czy jest ryzykowny?
Na początek pozwolimy obalić sobie pewien mit, który mówi o tym, że wynajem mieszkania obcokrajowcom jest bardziej ryzykowny. W praktyce nie różni się on od ryzyka, jakie wiąże się ogólnie z wynajmem mieszkań i jest ono niezależne od tego, jakiej narodowości jest najemca. Niektórzy mówią nawet, że obcokrajowcy są lepszymi najemcami niż rodacy, gdyż bardziej zależy im na braku problemów z prawem, gdyż każdy taki problem mógłby skutkować późniejszymi trudnościami z uzyskaniem zezwolenia na pobyt.
Mając powyższe na uwadze nie należy obawiać się wynajmowania mieszkań obcokrajowcom, ale podobnie jak przy każdym wynajmie trzeba sprawdzić wiarygodność i wypłacalność najemcy. Warto porozmawiać z zainteresowanym o jego planach na pobyt w Polsce, o pracy, poprosić o paszport i kartę pobytu (jeśli cudzoziemiec pochodzi z kraju spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Można również poprosić o dokument od pracodawcy potwierdzający wysokość zarobków.
Jeśli w trakcie rozmowy nasz rozmówca będzie unikał odpowiedzi lub zachowywał się dziwnie do tego stopnia, że będziemy mieli jakieś wątpliwości, co do uczciwości jego zamiarów, nie powinniśmy oferować mu wynajmu mieszkania. Sytuacja jest zatem identyczna jak w przypadku innych wynajmujących mieszkania, a ich narodowość nie ma tutaj żadnego znaczenia.
Wynajem mieszkania obcokrajowcom – jaka umowa najmu?
Podstawowym dokumentem, na podstawie którego można wynająć mieszkanie obcokrajowcowi, jest umowa najmu. Nie różni się ona treścią i formą od umowy podpisywanej z Polakiem, to znaczy musi zawierać podstawowe informacje na temat stron najmu, przedmiotu umowy oraz czynszu najmu. W przypadku wynajmowania mieszkania obcokrajowcom zwykle podpisuje się zwyczajną umowę najmu, choć właściciela lepiej chroni umowa najmu okazjonalnego. Jednakże obcokrajowcom często trudno jest wskazać osobę, która mogłaby złożyć konieczne w tym przypadku oświadczenie dotyczące możliwości zamieszkania przez najemcę w jej lokalu, gdy najem zostanie zakończony. Niektórzy obcokrajowcy mają już jednak w Polsce zaplecze w postaci rodziny i przyjaciół, którzy mogliby podpisać takie oświadczenie, więc dla zabezpieczania swoich interesów właściciel mieszkania z pewnością powinien zaproponować zawarcie umowy najmu okazjonalnego.
Z umową najmu wiąże się jeszcze drugi aspekt, o który warto zadbać, a mianowicie język, w którym jest ona sporządzona. Umowa najmu powinna być zrozumiała dla każdej ze stron, dlatego rozważając wynajem mieszkania obcokrajowcom warto przygotować umowę w dwóch językach: polskim i angielskim. Dzięki temu właściciel będzie gotowy na wynajem mieszkania obcokrajowcowi, niezależnie od tego, z jakiego kraju on pochodzi, gdyż język angielski jest powszechnie używany w kontaktach biznesowych na całym świecie. W takiej sytuacji należy również pamiętać o tym, że w dwóch językach powinien być sporządzony również protokół zdawczo-odbiorczy.
Czasem stworzenie umowy najmu po angielsku nie jest konieczne, gdyż wielu obcokrajowców zza wschodniej granicy zna język polski, często ze względu na polskie korzenie, i może bez przeszkód umowę napisaną po polsku. Wynajmując im mieszkanie na podstawie umowy w języku polskim należy dla pewności zawrzeć w niej punkt mówiący o tym, że najemca zna i rozumie treść podpisywanej umowy.
Jakie punkty umowy najmu są szczególnie ważne – wynajem mieszkania obcokrajowcom
Mimo że umowa najmu zawierana z obcokrajowcem jest właściwie taka sama jak zwyczajna umowa najmu, to są jednak w niej pewne punkty, o których należy szczególnie pamiętać. Wynajem mieszkania obcokrajowcom, którzy często do minimum chcą ograniczyć koszty pobytu zarobkowego w Polsce, może oznaczać przeludnienie w wynajmowanym mieszkaniu. Nie ma w tym nic dziwnego, bo podobnie zachowują się Polacy wyjeżdżający z kraju w celach zarobkowych, ale większa ilość mieszkańców w wynajmowanym mieszkaniu oznacza zwykle większe zniszczenia i zużycie, a dodatkowo może prowadzić do niechęci ze strony sąsiadów.
Aby się zabezpieczyć przed taką sytuacją najlepiej jest porozmawiać z najemcą, zapytać go, czy zamierza w mieszkaniu mieszkać z rodziną czy współlokatorami. Na wypadek przewidywanego nadmiaru mieszkańców, można w umowie najmu zawrzeć dodatkowy zapis o maksymalnej liczbie osób, które mogą mieszkać w wynajmowanym mieszkaniu i opisać sankcje np. wyższy czynsz najmu w sytuacji, gdyby ta liczba została przekroczona. Czasem właściciel mieszkania od razu zgadza się na większą liczbą mieszkańców, ale rekompensuje sobie to wyższym czynszem najmu.
Chcąc obniżyć ryzyko związane z wynajmem mieszkania większej liczbie osób można również zastosować wyższą kaucję. Dzięki temu właściciel będzie lepiej zabezpieczony na wypadek ewentualnych zniszczeń w mieszkaniu związanych z ponadnormatywną liczbą mieszkańców.
Czy można wynająć mieszkanie obcokrajowcowi na odległość?
Niektórzy cudzoziemcy zaczynają poszukiwać mieszkania do wynajęcia jeszcze ze swojego kraju, by przyjeżdżając do Polski mieć już załatwione wszystkie ważne sprawy. Dzięki internetowi, w którym są nie tylko oferty mieszkań na wynajem, ale również ich zdjęcia, można bez przeszkód znaleźć odpowiednie mieszkanie do wynajmu siedząc w dowolnym miejscu na świecie. Jest to częste zjawisko szczególnie wśród studentów i osób, które do Polski są delegowane przez swojego pracodawcę, bo znają oni z góry termin przyjazdu oraz okres, jaki na pewno spędzą w naszym kraju.
W takich sytuacjach nie zawiera się jednak umowy najmu na odległość, ale umowę rezerwacyjną, zwaną również umową przedwstępną, która wiąże się z opłatą rezerwacyjną wpłacaną przez najemcę. W umowie tej znajdują się informacje dotyczące nieruchomości (adres, metraż) oraz główne ustalenia dotyczące najmu czyli m.in. wysokość czynszu i okres najmu. Dzięki temu najemca ma pewność, że będzie miał gdzie mieszkać po przyjeździe do Polski i może spokojnie zająć się załatwianiem innych formalności z tym związanych. Gdy obcokrajowiec przyjeżdża do Polski i rozpoczyna swój pobyt, wówczas podpisuje się umowę najmu, która już szczegółowo określa wszystkie prawa i obowiązku każdej ze stron. Często zaraz po niej podpisywany jest protokół zdawczo-odbiorczy i przekazywane są najemcy klucze do wynajętej nieruchomości.
Wynajem mieszkania cudzoziemcowi – nie ma się czego obawiać!
Jak wspomnieliśmy już wyżej, ryzyko związane z wynajmem mieszkań dla obcokrajowców wcale nie jest wyższe. Warto przy tym pamiętać o tym, że stereotyp cudzoziemca pracującego w Polsce na czarno za najniższe stawki jest bardzo krzywdzący. Owszem takich osób jest z pewnością spora grupa, ale zgodnie z danymi z GUS wśród obcokrajowców przyjeżdżających do pracy są głównie osoby ze średnim (43%) i wyższym (36%) wykształceniem, które szukają u nas pracy w swoim zawodzie. Można ich spotkać w firmach informatycznych, przychodniach, szpitalach czy na uczelniach wyższych, gdzie z powodzeniem realizują się zawodowo. Wielu z nich prowadzi z powodzeniem własną działalność gospodarczą w bardzo wielu różnych branżach. Nie należy zatem negatywnie nastawiać się do wynajmu mieszkań cudzoziemcom, lecz spotkać się z nimi, porozmawiać i dopiero wtedy decydować, czy taki wynajem jest ryzykowny, czy też nie.
Pomocne materiały:
