Wiele osób planujących budowę własnego domu zastanawia się, czy warto zdecydować się na budowę domu pasywnego. Kuszą ich niskie koszty utrzymania w przyszłości oraz pozytywny wpływ na środowisko naturalne, a jednocześnie nieco hamują wyższe koszty budowy. Przed podjęciem decyzji warto zatem rozważyć wszelkie za i przeciw, które znajdziesz poniżej.
Dom pasywny – co to jest?
Dom pasywny to budynek, którego ogrzewanie nie wymaga produkowania energii cieplnej. Do jego ogrzania nie wykorzystuje się więc gazu, oleju opałowego czy paliw stałych czyli konwencjonalnych źródeł ciepła, lecz energię pochodzącą z odnawialnych źródeł energii czyli m.in. słońca, wiatru czy gruntu. Zgodnie z przepisami za budynki pasywne uznaje się domy, które do ogrzania potrzebują nie więcej niż 15kWh/m2 rocznie. Dla porównania skali typowe domy jednorodzinne zużywają ok. 120kWh/m2 rocznie, a domy energooszczędne maksymalnie 70kWh/m2. Widać więc wyraźnie, że dom pasywny jest zdecydowanie bardziej przyjazny środowisku niż dom energooszczędny, bo zużycie energii jest mniejsze niemal pięciokrotnie.
Jak zaprojektować dom pasywny?
Dom pasywny to przede wszystkim dom, który do maksimum wykorzystuje jak najwięcej ciepła pochodzącego z zewnątrz. Z tego powodu duże znaczenie w domu pasywnym ma jego usytuowanie względem stron świata, od których uzależniona jest liczba i wielkość otworów okiennych.
Duże przeszklenia są zlokalizowane od strony południowej i zachodniej, a od strony północnej znajdują się zwykle tylko niewielkie okienka lub ściany pozostają bez otworów. Taki projekt wymusza niejako układ funkcjonalny wnętrza. Od strony południowej zlokalizowana jest część dzienna, a więc np. salon, pokoje dla dzieci, a od strony północnej zlokalizowana jest kuchnia, pomieszczenia gospodarcze czy garaże.
W domu pasywnym unika się strat ciepła, dlatego jego bryła ma zwarty charakter. Mówi się nawet często, że dom pasywny to taka prosta stodoła, gdyż jest budowany najczęściej na planie prostokąta. Na dachu pojawiają się okna dachowe, ale nie robi się jaskółek czy innych okien wykuszowych, które powodują większe straty ciepła.
Do budowy domu pasywnego używane są materiały o wysokich parametrach izolacyjności. Dba się o wszystkie elementy budynku, a więc dobrze ociepla się ściany zewnętrzne oraz wybierane są okna mające jak najniższy współczynnik przenikania ciepła. Do ich montażu używany jest tzw. ciepły montaż czyli zamiast typowej pianki montażowej korzysta się ze specjalnych taśm montażowych, które gwarantują wysoką szczelność pomiędzy framugą a ościeżnicą. Dzięki temu, nawet mimo przeszkleń o dużej powierzchni, straty ciepła przez okna są minimalne.
Instalacje w domu pasywnym
W domu pasywnym bardzo duże znaczenie mają wszelkie instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii. Do ogrzania domu pasywnego najczęściej wykorzystywane są pompy ciepła. Zwykle są to pompy wyposażone w gruntowy wymiennik ciepła, ze względu na ich wysoką efektywność energetyczną. Do produkcji prądu wykorzystuje się instalacje fotowoltaiczne, a prąd ten wykorzystywany jest nie tylko do obsługi wszelkich urządzeń elektrycznych, ale również jako źródło energii dla pompy ciepła.
Duże znaczenie w domu pasywnym ma odpowiedni dopływ świeżego powietrza, dlatego korzysta się z wentylacji mechanicznej uzupełnionej o rekuperator. Dzięki wentylacji możliwy jest stały dopływ świeżego powietrza, a rekuperacja pozwala na odzysk ciepła.
Dom pasywny – czy warto go mieć?
Patrząc na wszystko, co zostało napisane powyżej można wyraźnie zauważyć, że dom pasywny to dom ekologiczny i doskonale wpisuje się we współczesne trendy. Wykorzystywanie energii słonecznej, energii gruntu czy wiatru sprawia, że koszty eksploatacji budynku są znacznie niższe niż domów ogrzewanych gazem czy innym paliwem nieodnawialnym.
Trzeba jednak mieć świadomość, że budowa domu pasywnego jest droższa niż budowa domu jednorodzinnego w technologii tradycyjnej czy nawet energooszczędnego. Są jednak przeróżne dotacje, np. na zakup pompy ciepła, instalacji fotowoltaicznej czy wentylacji, które pozwalają nieco obniżyć koszt budowy domu pasywnego. Dodatkowo rośnie popularność rozwiązań wykorzystujących odnawialne źródła energii, co sprawia, że ich ceny spadają. Dzięki temu domy pasywne wcale nie są dużo droższe niż domy tradycyjne i z roku na rok różnica ta znacznie się zmniejsza.
Warto również spojrzeć na budowę domu pasywnego jak na inwestycję. Co prawda na początku trzeba wydać nieco więcej, ale późniejsze koszty utrzymania są znacznie niższe. Szacuje się, że zwrot dodatkowych nakładów następuje w ciągu kilku lat, gdyż rekompensują je znacznie niższe koszty utrzymania. W efekcie w kolejnych dziesięcioleciach wychodzi się zdecydowanie na plus.
Jeśli dodasz do tego korzyści środowiskowe związane z niskim zużyciem energii i wykorzystaniem źródeł odnawialnych, to można jednoznacznie stwierdzić, że domy pasywne to świetne rozwiązanie i warto je mieć, a budownictwo pasywne można uznać za słuszny kierunek w rozwoju tej dziedziny gospodarki.
Pomocne materiały:
