Nieruchomości najczęściej zmieniają właściciela na podstawie umowy sprzedaży. Są jednak sytuacje, w których mieszkanie staje się przedmiotem darowizny czyli następuje nieodpłatne przekazanie mieszkania. Sprawdź, co powinieneś wiedzieć, jeśli planujesz darowiznę mieszkania.
Darowizna mieszkania – formalności
Darowizna mieszkania, a także każdej innej nieruchomości, dla swojej ważności wymaga podpisania umowy darowizny w formie aktu notarialnego. W wyniku darowizny mieszkania następuje bowiem zmiana właściciela nieruchomości, a ta zawsze wymaga aktu notarialnego.
Do jej podpisania potrzebne będą takie same dokumenty jak w przypadku sprzedaży nieruchomości czyli przede wszystkim:
- dokumenty potwierdzające własność mieszkania (akt notarialny, umowa darowizny, postanowienie sądu o nabyciu spadku),
- numer księgi wieczystej (o ile jest założona),
- dokumenty ze spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty potwierdzające brak zaległości czynszowych.
Do umowy darowizny mieszkania niezbędne będą również dane obu stron transakcji.
Ile kosztuje przepisanie mieszkania?
Jak już wspomnieliśmy darowizna mieszkania dla swojej ważności musi być zawarta w formie aktu notarialnego, co powoduje konieczność wniesienia opłaty notarialnej. Jej wysokość jest zależna od wartości nieruchomości, która jest przedmiotem darowizny oraz od notariusza, u którego umowa darowizny jest podpisywana. Maksymalne stawki taksy notarialnej określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, ale notariusze mogą stosować niższe stawki, dlatego warto zawsze zadzwonić do kilku kancelarii notarialnych i dowiedzieć się, z jaką wysokością taksy musimy się liczyć.
Darowizna mieszkania a podatek
Umowa darowizny mieszkania wiąże się z obowiązkiem podatkowym, ale jego wysokość jest zależna od tego, w jakiej grupie podatkowej znajdują się strony umowy oraz od wartości nieruchomości. W przypadku umowy darowizny mieszkania nie musisz pamiętać o obowiązku zgłoszenia darowizny mieszkania, gdyż to notariusz zgłasza ten fakt do urzędu skarbowego.
W niektórych sytuacjach darowizna mieszkania wiąże się ze zwolnieniem od podatku od darowizny, ale dotyczy to jedynie darowizny pomiędzy najbliższymi członkami rodziny. Do tzw. zerowej grupy podatkowej należą:
- małżonek,
- zstępni (dzieci, wnuki czy prawnuki),
- wstępni (rodzice, dziadkowie),
- pasierbowie,
- rodzeństwo,
- ojczym,
- macocha.
Warto jednak pamiętać, że w sytuacji, gdy chcemy wykonać przepisanie mieszkania na córkę lub syna, którzy są w związku małżeńskim i chcemy, by przekazywana nieruchomość weszła do ich majątku wspólnego, to może się pojawić obowiązek podatkowy, gdyż zięć i synowa nie należą do zerowej grupy podatkowej.
W przypadku darowizny mieszkania osobie należącej do dalszej rodziny lub osobie obcej obowiązują stawki podatkowe szczegółowo opisane w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Występują w niej trzy grupy podatkowe, a w każdej z nich 3 progi podatkowe zależne od wartości przekazywanej nieruchomości. Najniższa stawka wynosi 3% od wartości, a najwyższa sięga 20% nadwyżki ponad kwotę 22 256zł.
Darowizna mieszkania dla dziecka – kiedy potrzebna zgoda sądu opiekuńczego?
Zdarzają się sytuacje, w których dziadkowie lub rodzice przekazują mieszkanie dzieciom, które nie są jeszcze pełnoletnie. W takim przypadku darowizna mieszkania wymaga zgody sądu opiekuńczego, gdyż z własnością nieruchomości wiążą się zobowiązania m.in. obowiązek jej utrzymania. Osoba niepełnoletnia nie może również samodzielnie podpisać umowy darowizny. Mogą to zrobić w jego imieniu jego rodzice, ale jest to możliwe dopiero po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.
Wyjątkiem są sytuacje, w których umowa dotyczy darowizny nieruchomości i nie spowoduje ona żadnych zobowiązań po stronie obdarowanego małoletniego. W takich przypadkach zgoda sądu opiekuńczego nie jest konieczna.
Sprzedaż nieruchomości po darowiźnie
Otrzymanie mieszkania w darowiźnie nie wyklucza możliwości jego sprzedaży, choć może się wiązać z obowiązkiem podatkowym. Obowiązują tutaj te same zasady, co w przypadku mieszkań zakupionych. Jednym słowem, jeśli chcesz sprzedać mieszkanie z darowizny po upływie 5 lat od dnia jego otrzymania, to unikniesz obowiązku podatkowego. Jeśli jednak chcesz to zrobić wcześniej, to może się okazać, że będziesz zobowiązany zapłacić podatek dochodowy w wysokości 19%. Są jednak sytuacje, w których i tego można uniknąć, o czym pisaliśmy w artykule Sprzedaż mieszkania bez podatku w 2021 r. – czy to możliwe?
Pomocne materiały:
