Pozwolenie na użytkowanie to dokument, który jest niezbędny, by mieszkanie w budynku było legalne. Taki dokument powinien zostać uzyskany tuż po zakończeniu budowy, ale zdarza się, że formalności nie zostały dopełnione. Sprawdźmy zatem, jak sprawdzić, czy budynek posiada pozwolenie na użytkowanie i co zrobić, jeśli okaże się, że go nie uzyskał.
Pozwolenie na użytkowanie – kiedy jest wymagane?
Co do zasady pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego dotyczy trzech sytuacji:
- budowa budynków, dla których budowy wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę, z wyłączeniem budynków jednorodzinnych,
- legalizacja samowoli budowlanej,
- gdy przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed zakończeniem wszystkich prac budowlanych.
W przypadku budynków jednorodzinnych wystarczy zwykle zawiadomienie o zakończeniu budowy. Wyjątkiem są sytuacje, w których organ nadzoru budowlanego nałoży na właściciela obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie lub właściciel chce rozpocząć użytkowanie obiektu budowlanego przed zakończeniem budowy np. chce już mieszkać w części domu, a jednocześnie prowadzić prace budowlane w pozostałej części budynku.
Jak sprawdzić, czy budynek ma pozwolenie na użytkowanie?
Dokumenty potwierdzające uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego są częścią dokumentacji, którą powinien dysponować właściciel budynku lub inwestor. Gdy kupujesz mieszkanie od dewelopera i jest ono już gotowe do odbioru, to pozwolenie na użytkowanie powinno znajdować się w dokumentacji przez niego przedstawianej. Gdy kupujesz gotowy dom od inwestora prywatnego, to sprawdź, czy zostały dopełnione formalności związane z zakończeniem budowy. Jeśli dostałeś dom w ramach darowizny lub spadku, to przejrzyj dostępne dokumenty i sprawdź, czy znajduje się w nich potwierdzenie, że dom można legalnie użytkować.
W sytuacji, gdy strona sprzedająca nie dysponuje dokumentem potwierdzającym, że budynek uzyskał pozwolenie na użytkowanie, możesz wystąpić do PINB (Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego) z wnioskiem o wydanie duplikatu pozwolenia na użytkowanie. Jeśli wszelkie formalności po budowie zostały dopełnione, to otrzymasz stosowny dokument. W przeciwnym wypadku dostaniesz odpowiedź o braku formalnego zakończenia budowy.
Gdy jesteś kupującym, to lepiej wstrzymaj się z zakupem nieruchomości do czasu, aż aktualny właściciel dopełni stosownych formalności. Gdy Ty jesteś właścicielem budynku, który nie uzyskał pozwolenia na użytkowanie, to nie pozostaje Ci nic innego, jak przeprowadzić procedurę zakończenia budowy. Jej przebieg zależy od tego, kiedy były ostatnie wpisy w dzienniku budowy obiektu budowlanego. Jeśli minęło już ponad 3 lata od ostatniego wpisu w dzienniku budowy, to pozwolenie na budowę wygasło i cała inwestycja będzie traktowana jak samowola budowlana. W takiej sytuacji nie pozostaje Ci nic innego, jak przystąpić do procedury legalizacyjnej. Sprawdź zatem, jak zalegalizować samowolę budowlaną i jakie opłaty się z tym wiążą.
Pomocne materiały:
