Osoby niepełnosprawne ruchowo stanowią grupę, której życie uprzykrzają bariery architektoniczne. W przestrzeni publicznej próbuje się z nimi walczyć, ale szczególne znaczenie dla codziennego komfortu życia ma mieszkanie dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Zobaczmy, jak powinno wyglądać mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej, jak je znaleźć i jak przystosować.
Mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej – rynek pierwotny czy wtórny
Aktualne przepisy prawa w końcu wzięły pod uwagę potrzeby osób niepełnosprawnych i wszystkie nowobudowane budynki wielorodzinne muszą być do nich dostosowane. Oznacza to przede wszystkim konieczność budowania ramp wjazdowych umożliwiających wjazd wózków oraz wyznaczenie miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych. W wymaganiach technicznych znajdują się również przepisy związane z szerokością drzwi, wielkością windy czy umiejscowieniem paneli sterujących windą. Jednym słowem, jeśli chcesz kupić mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej, to poszukiwanie lokalu na rynku pierwotnym nie powinno nastręczać żadnych problemów.
Nieco inaczej sytuacja wygląda w mieszkaniach z rynku wtórnego czyli takich, które już były użytkowane. Oczywiście w puli dostępnych na rynku mieszkań z pewnością znajdą się mieszkania w blokach wybudowanych zgodnie z aktualnymi przepisami, ale prawdopodobnie zdecydowaną większość z nich będą stanowić mieszkania starsze, wybudowane przed wejściem w życie wspomnianych przepisów, czyli przed rokiem 2002.
W budynkach starszych problem może pojawić się już z wejściem do klatki schodowej, który może się wiązać z koniecznością pokonania kilku schodów, a także później, gdy okaże się, że mieszkanie jest położone w bloku bez windy, co w praktyce oznacza niemożność dostania się do niego dla osoby na wózku inwalidzkim. Poszukując mieszkania dla osoby niepełnosprawnej należy zatem od razu odrzucić taki lokal, bo nawet jeśli wnętrze mieszkania będzie dopasowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej, to niemożliwe będzie wejście i wyjście z mieszkania bez wsparcia osób trzecich. Będzie ono trudne nawet z ich pomocą, bo pokonanie kilku schodów bez podjazdu dla wózka inwalidzkiego może być ponad siły opiekuna.
Aranżacja mieszkania dla osób niepełnosprawnych
Brak barier na wejściu do mieszkania dla osoby niepełnosprawnej jest ważny, ale nie mniej ważny jest funkcjonalny układ wnętrza. Jeśli tylko to możliwe, to trzeba pozostawić na maksymalne otwarcie przestrzeni, co umożliwi wygodne przemieszczanie się pomiędzy pomieszczeniami. Ważne, żeby pamiętać, że do swobodnego obrotu wózka inwalidzkiego potrzeba powierzchni o ok. 1,5 m średnicy i należy uwzględnić to przy planowaniu aranżacji wnętrza.
Duże znaczenie dla funkcjonalności mieszkania dla niepełnosprawnych ma szerokość drzwi (co najmniej 90cm, a najlepiej 1,1 m), brak progów i antypoślizgowa podłoga. Warto też pamiętać o specjalnych wymaganiach dotyczących łazienki, a zwłaszcza jej wyposażenia i metrażu. W jej wnętrzu również musi być znacznie więcej miejsca niż w łazience dla osób pełnosprawnych, a komfort użytkowania zapewnią specjalne uchwyty mocowane na ścianach. Nieco inaczej wygląda również aranżacja kuchni dla osoby niepełnosprawnej, gdyż nie można w niej montować górnych szafek i pod blatem roboczym również. W tym miejscu powinno bowiem zostać nieco miejsca, by zmieściły się pod nim nogi osoby siedzącej na wózku.
Jak przystosować mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej?
Mając na względzie wszystko, co zostało napisane powyżej widać wyraźnie, że aranżacja mieszkania dla osób niepełnosprawnych to wyzwanie, któremu niełatwo sprostać. Osoby niepełnosprawne znają swoje potrzeby i zwykle wiedzą, co im będzie potrzebne, ale są sytuacje, w której pomoc specjalistów czyli projektantów wnętrz, będzie nieodzowna. Warto z niej skorzystać, bo dobrze zaprojektowane mieszkanie dla osób niepełnosprawnych umożliwi im samodzielne funkcjonowanie i bardzo często przy okazji doskonale wpłynie na ich samopoczucie.
Warto wiedzieć, że na dostosowanie mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej można uzyskać dofinansowanie. Wniosek o nie składa się w powiatowym centrum pomocy rodzinie, a wysokość może sięgnąć nawet 95% kosztów związanych z dostosowaniem mieszkania. Niestety do kosztów objętych dofinansowaniem nie wlicza się całości kosztów remontu, a jedynie koszty ściśle związane z potrzebami osoby niepełnosprawnej. Oznacza to, że w centrum pomocy rodzinie można uzyskać środki na specjalne wyposażenie łazienki czyli np. prysznic umożliwiający wjazd wózkiem, ale już nie wliczy się koszt farby użytej do pomalowania sufitu w tej łazience. Nadal jednak jest to dość duże wsparcie finansowe, na które mogą liczyć osoby niepełnosprawne i jest istotne z tego powodu, że państwo nie przewiduje innych form wsparcia osób niepełnosprawnych w zakresie zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych.
Podsumowując można jednoznacznie powiedzieć, że jeśli chcemy znaleźć mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej, to warto szukać w nowym budownictwie, gdzie barier architektonicznych jest znacznie mniej. Gdy mieszkanie zostanie znalezione, to należy dostosować jego wnętrze, na które można uzyskać dofinansowanie z funduszy PFRON.
Pomocne materiały:
