Rynek nieruchomości jest pełen ofert mieszkań, które znajdują się w budynkach różnego rodzaju. Podczas poszukiwania mieszkania dla siebie można natknąć się na bardzo różne oferty, dlatego warto wiedzieć, jakie rodzaje budynków są w Polsce najpopularniejsze. Oto typy budynków mieszkalnych, które warto znać.
Typy budynków mieszkalnych – podział podstawowy
Głównym kryterium pozwalającym na podział budynków mieszkalnych na różne typy jest podział na budynki jednorodzinne i wielorodzinne. Jak nazwa wskazuje, budynki mieszkalne jednorodzinne przeznaczone są do zamieszkania przez jedną rodzinę, a wielorodzinne to budynki mieszkalne, w których znajduje się więcej mieszkań. Jednakże sprawa nie jest aż tak prosta, gdyż w budynku jednorodzinnym mogą być wydzielone maksymalnie dwa mieszkania, a zatem może w nim zamieszkać więcej niż jedna rodzina. Przyjrzyjmy się zatem bliżej każdej z tych kategorii.
Zabudowa jednorodzinna – dom jednorodzinny wolnostojący
Do zabudowy jednorodzinnej zaliczamy domy jednorodzinne czyli domy położone na oddzielnej działce, które żadną ścianą zewnętrzną nie stykają się z innymi budynkami mieszkalnymi. Dom jednorodzinny wolnostojący może być podzielony na maksymalnie dwa mieszkania.
Ten typ zabudowy znany jest od dawna, dlatego w obrocie na rynku nieruchomości możesz znaleźć budynki jednorodzinne pochodzące z bardzo różnych okresów. Mogą to być przedwojenne wille, których wiele w starych dzielnicach Warszawy, domy kostki, typowe dla okresu PRL-u, jak i nowoczesne domy jednorodzinne, budowane po 1989 roku. Wybór jest bardzo szeroki, a każdy z nas mając na myśli dom jednorodzinny może mieć inną wizję takiej nieruchomości, wskazując inną powierzchnię, układ wnętrza czy architekturę zewnętrzną.
Poszukując domu jednorodzinnego dla siebie warto zatem zastanowić się, co jest priorytetem i dopiero wtedy rozpocząć poszukiwania odpowiedniej nieruchomości. Dom jednorodzinny można kupić na rynku wtórnym, ale można również skorzystać z oferty z rynku pierwotnego, choć oferta deweloperów nie jest zbyt szeroka. Można również pokusić się o zakup działki budowlanej i zbudować na niej dom jednorodzinny wolnostojący na własne potrzeby. Dzięki temu możesz mieć dom idealnie skrojony dla swojej rodziny, co zdecydowanie wyróżnia ten rodzaj budynku spośród innych typów.
Zabudowa jednorodzinna – dom w zabudowie bliźniaczej
Za zabudowę jednorodzinną uważa się również domy w zabudowie bliźniaczej czyli domy, które mają jedną ścianę wspólną. Budynki mieszkalne tego typu, podobnie jak domy jednorodzinne, były budowane w różnych okresach, choć są z pewnością mniej popularne od nich. Rozważając zakup nieruchomości tego rodzaju musisz zatem liczyć się z tym, że wybór w aktualnej ofercie rynkowej może być mocno ograniczony. Mimo to bliźniaki możesz kupić nie tylko na rynku wtórnym, ale również pierwotnym, bo można znaleźć takie oferty deweloperów.
Zabudowa jednorodzinna – dom w zabudowie szeregowej
Mówiąc o zabudowie jednorodzinnej musimy również wspomnieć domy w zabudowie szeregowej. Są to co najmniej trzy domy jednorodzinne stykające się ze sobą bocznymi ścianami. Zwykle liczba budynków tak połączonych ze sobą jest większa niż trzy, a można spotkać osiedla domów w zabudowie szeregowej, w których w jednym szeregu stoi kilkanaście, a czasem nawet kilkadziesiąt domów. Ten typ zabudowy mieszkaniowej jest bardzo popularny w Wielkiej Brytanii i wielu z nas przywołując w myślach obraz angielskiego miasteczka ma przed oczami ulicę okoloną fasadami identycznych budynków w zabudowie szeregowej.
W Polsce ten typ budownictwa upowszechnił się w ciągu ostatnich 20 lat, gdy coraz więcej osób chciało zrealizować marzenie o własnym domu, a rosnące ceny działek w miastach były przeszkodą w jego realizacji. Zabudowa szeregowa nie wymaga dużej powierzchni działki, co znacznie zmniejsza koszty zakupu takiej nieruchomości, a jednocześnie daje możliwość zamieszkania na znacznie większym metrażu niż w mieszkaniu i pozwala posiadać własny ogródek. Dzięki temu trendowi osiedla domów w zabudowie szeregowej można znaleźć na obrzeżach niemal każdego polskiego miasta, jak również w małych miasteczkach, które intensywnie się rozwijają. Do obrotu trafiają nie tylko nieruchomości z rynku wtórnego, ale również nowe domy w zabudowie szeregowej znajdujące się w ofercie wielu deweloperów.
Zabudowa wielorodzinna – bloki
Opisana wyżej różnorodność zabudowy jednorodzinnej może sugerować, że to właśnie te rodzaje budynków są najpopularniejsze w Polsce. Prawda jest jednak zgoła inna, gdyż w polskich miastach zdecydowanie dominuje zabudowa wielorodzinna. Wjeżdżając do jakiegokolwiek miasta nie sposób jej nie zauważyć, gdyż zabudowa wielorodzinna to przede wszystkim bloki mieszkalne o różnej wielkości.
Wieżowce
Do najbardziej popularnych budynków należą wieżowce czyli budynki mające najczęściej 10-11 kondygnacji. Na każdej z nich znajduje się kilka mieszkań, a w zależności od rodzaju bloku wieżowce mogą mieć jedną lub dwie klatki schodowe. W jednym wieżowcu może więc znajdować się od kilkunastu do kilkudziesięciu mieszkań.
Wieżowce to typowe budownictwo wielorodzinne z epoki PRL i wiele z nich jest wybudowanych w technologii wielkiej płyty. Era wysokich budynków jednak wcale się nie skończyła i w miejscach, w których jest to możliwe, współcześni deweloperzy również budują wieżowce.
Osobną kategorią wieżowców są tzw. drapacze chmur czyli budynki wielorodzinne o kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu kondygnacjach. Zwykle nie są to jednak zwyczajne budynki wielorodzinne z mieszkaniami dostępnymi dla przeciętnego Kowalskiego, ale apartamentowce czyli budynki oferujące mieszkania o podwyższonym standardzie. Lokalizacja apartamentu na najwyższych kondygnacjach oznacza prestiż i zakup takiego mieszkania wymaga sporych zasobów.
Niska zabudowa wielorodzinna
Drugim popularnym rodzajem budynku na polskim rynku nieruchomości są budynki wielorodzinne nazywane klatkowcami. To najczęściej budynki o 3-5 kondygnacjach, w których segmenty posiadające wewnętrzną klatkę schodową są połączone ze sobą. Liczba klatek w takim bloku może wynosić od kilku do kilkunastu, a na każdym piętrze zwykle znajdują się 2-3 mieszkania. W jednym bloku może więc znajdować się od kilkunastu do kilkuset mieszkań.
Niskie klatkowce są typową zabudową z okresu PRL-u, a jedną z ich cech charakterystycznych jest brak windy. W tamtym okresie zabudowa wielorodzinna do wysokości 5 kondygnacji (czyli 4 pięter) nie musiała być wyposażona w windę. Klatkowce pojawiają się jednak również w bardziej współczesnym budownictwie, przy czym teraz nawet w niskich blokach zwykle znajduje się winda. Jest to znaczne udogodnienie, zwłaszcza dla osób starszych, niepełnosprawnych i mających trudności z poruszaniem się.
W niektórych miastach w Polsce można spotkać również rozwiązania hybrydowe czyli takie rodzaje budynków, które łączą cechy wieżowców i klatkowców. Do najbardziej znanych należą Falowiec w Gdańsku i Mrówkowiec we Wrocławiu. To wysokie budynki wielorodzinne, które powstały z wielu segmentów z oddzielnymi klatkami schodowymi. Z racji rozmiarów nie sposób ich nie zauważyć i na stałe wpisały się już w krajobraz.
Galeriowce i korytarzowce
Ostatnią grupę budynków wielorodzinnych, o których chcemy wspomnieć przedstawiając podział budynków, stanowią galeriowce i korytarzowce. Galeriowce są niezwykle rzadko spotykane w Polsce, głównie ze względu na klimat. Cechą charakterystyczną takiego budynku zamieszkania zbiorowego jest bowiem wejście do mieszkań z zewnętrznej galerii. W związku z takim usytuowaniem komunikacji, większość okien wychodzi na przeciwną stronę, choć w niektórych budynkach może zdarzyć się tak, że niektóre okna wychodzą na galerię.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w korytarzowcu, w którym do mieszkań wchodzi się z centralnie umieszczonego korytarza. Mieszkania są umieszczone wokół niego, dlatego większość mieszkań ma okna tylko na jedną stronę, a jedynie mieszkania usytuowane na końcu korytarza mają okna wychodzące na dwie lub trzy strony.
Zabudowa wielorodzinna – kamienice
Opisując typy budynków mieszkalnych postanowiliśmy wydzielić kamienice jako osobny typ zabudowy wielorodzinnej. Kamienice to budynki z historią, usytuowane w centrach miast. Są one połączone ze sobą w taki sposób, że zwykle tworzą zamknięty kwartał ulic. Układ w tych budynkach zwykle jest oparty o jedną klatkę schodową, choć zdarzają się większe kamienice, w których klatek schodowych jest więcej. Czasem jedna z nich ma charakter bardziej reprezentacyjny, a więc są to szerokie schody, a druga jest położona w skrajnej części budynku i ma znacznie mniejsze rozmiary. Taki układ wynika z historii tych budynków, w których główna klatka schodowa była przeznaczona dla „państwa”, a druga służyła jako ciąg komunikacyjny dla służby.
Okres PRL-u sprawił, że duże mieszkania w kamienicach zostały podzielone na kilka części, co w wielu przypadkach zaburzyło wcześniejszy układ pomieszczeń. Aktualny układ mieszkań jest więc zupełnie inny od pierwotnego, ale i tak mieszkania w kamienicach znacząco wyróżniają się w ofercie rynkowej mieszkań znajdujących się w blokach. Są od nich znacznie wyższe, mają wysokie okna, a to daje szerokie możliwości aranżacji wnętrz.
Marząc o zakupie mieszkania w kamienicy trzeba szukać ofert na rynku wtórnym, choć zdarzają się sytuacje, gdy deweloper znajduje pustą działkę w centrum miasta i buduje na niej tzw. plombę. W wielu miastach budowa takiego budynku wielorodzinnego jest pełna obostrzeń wydanych przez konserwatora zabytków, a mogą one dotyczyć wyglądu elewacji, wysokości kondygnacji, wielkości okien itp. W efekcie powstają więc nowoczesne kamienice, które łączą w sobie historię i nowoczesność, a mieszkania w nich można kupić bezpośrednio od dewelopera.
Pomocne materiały:
